Velen (vooral jongeren) lijken nog altijd te denken dat cryptohandel de manier is om aan een inkomen te komen zonder echt te hoeven werken. En dat is slechts een van de dingen die er volgens mij mis zijn met crypto. Tijd voor een reality check.

Nadat dit artikel bij Emerce zich al hardop afvroeg of er nog wel vertrouwen was in Crypto, is de afgelopen weken de cryptowereld flink in elkaar gedonderd. Bovendien blijkt dat de hype rondom NFT’s vooral in Thailand, Maleisië en koploper Filipijnen in trek is. De adoptie in Westerse landen is terughoudend, want wie wil er straks eindigen in een Disney-scenario van WALL-E?

In dit artikel belicht ik hoe de wereld van crypto aan elkaar hangt van lugubere, onethische, milieuonvriendelijke en vooral oneerlijke zaken. Dit heeft invloed op niet alleen de woningmarkt en de arbeidsmarkt, maar ook op de kapitaalmarkt, beginnend bij de druk van een nieuwe gemakzuchtige generatie die filosofeert over een mogelijke uitweg uit de vijfdaagse werkweek door financiële onafhankelijkheid te verwerven met een passief inkomen. Verrassing: het zal toch gewoon hard werken worden, hoor!

Goede tijden creëren zwakke generaties

Een vijfdaagse werkweek vinden velen niet alleen vervelend, het is ook niet meer iets van deze tijd. Althans, dat is wat ruim de helft van de Nederlandse jongeren denkt, aldus WNL. Deze gedachte komt voort uit een tijd waarin er meer welvaart heerst in Nederland dan ooit tevoren. Wie wil werken, kan werken. Daarentegen, wie een eigen bedrijfje wil beginnen, kan dat net zo goed. Met economische voorspoed, die groeit sinds de dalen van 2012, heerst er een grotere koopkracht. En een grotere koopkracht betekent statistisch gezien meer kans op opkopers voor investeringen: geld moet nu eenmaal rollen. En door de schaarste en lage rentes voor goede investeringsmogelijkheden, zijn vastgoed en crypto daar een goed voorbeeld van.

Massaal groeien dan ook de zelfbenoemde goeroes die jou wel eens zullen begeleiden met de coaching van een eigen investeringsportefeuille. Van vastgoedgoeroes tot portfolio-coaches en van day-trader– of Forex-cursussen tot crypto communities. Iedereen wil geld verdienen, maar niemand wil er meer voor werken. De banen die dan openblijven, zijn vaak onderbetaald of te arbeidsintensief. De horeca of het onderwijs lijken hier aan het kortste eind te trekken. Maar zeg nou zelf, een risicovolle positie in een aandeel of de aankoop van een tweede huis door je eigen hypotheek te verhogen: dat is toch veel relaxter? Bovendien is het geen probleem: de economie draait als een Maleier en de huisprijzen blijven toch altijd stijgen, toch?! Tot de cryptocrash van begin mei.

Zwakke generaties creëren zware tijden

Het is wachten tot er weer een crisis komt, zodat men vanzelf weer zal hunkeren naar een stabieler inkomen. Het is een typisch spelletje Monopoly: wanneer het geld uit de spuigaten uitkomt kunnen we allemaal wel een gokje wagen op de Kalverstraat, maar zodra de kraan droog komt te staan, bouwen we maar gauw weer huisjes in Het Dorp. Uiteindelijk zoekt iedereen naar zekerheden in een onzekere markt. Dat kan inderdaad door in een stapel stenen of goud te beleggen, maar de prijzen daarvan zijn momenteel dusdanig hoog dat de rendementen lang niet meer zo sterk zijn als ze waren. Er is dan gelukkig nog een laatste redmiddel: een groeiende groep gebruikers zoekt een uitweg in een virtuele wereld.

Crypto

Ooit bedacht als het onafhankelijke betalingssysteem van het volk, met de blockchain als het centrum van transparantie. Geen grote banken die jouw zuurverdiende centjes wel eens even voor jou gaan beleggen en vooral geen overheid die zich met je vermogen bemoeit. Dat klinkt als een win-win-situatie. Maar je moet haast gek zijn als je denkt dat de Amerikaanse bank en de Amerikaanse staat haar eigen Dollar ooit zal vervangen door een fictieve munt. Dat waren de woorden Warren Buffet tijdens de Algemene Aandeelhouders Vergadering van Berkshire Hathaway (2022): “if you think that […] you must be out of your mind”.

Helaas zijn tegenwoordig de cryptomunten er vooral om enkel schade toe te brengen aan mens en milieu. Zoals in de bekende Avondshow met Lubach al benoemd werd, gaat het niet om de tech-geeks uit Silicon Valley die op tijd zijn ingestapt en nu bakken met geld hebben kunnen verdienen. Het gaat om de gewone burger, veelal jongeren. Maar liefst 27% van de Nederlandse jongeren bezit of heeft een positie gehad in een cryptovaluta. Dit is snel opgelopen sinds RTL hierover schreef in 2018.

Geluksdenken of langetermijnvisie

Zoals de meesten de cryptowereld kennen, is het dé manier om van €1.000 (liefst snel) €100.000 te maken. Dat zou een groei zijn van maar liefst 10.000%. Als we dat tegen het licht houden van de waardeontwikkeling van Bitcoin, bijvoorbeeld, dan zien we dat iemand toch echt irrationeel vroeg had moeten instappen én daarbij ook dusdanig lang had moeten blijven zitten, om dit rendement te kunnen maken. Het geromantiseerde idee dat zo’n zelfde langetermijninvestering nogmaals zal gebeuren, is dus bijna onmogelijk. Als rekenvoorbeeldje: iemand die in 2016 instapte voor een waarde van ongeveer €500 zou voor een rendement van 10.000% op de top van 2021 hebben moeten verkopen om er €50.000 van te maken. Iemand die nu instapt voor de huidige waarde van €30.000 rekent dus op een stijging tot €3.000.000? Heel rationeel…

Schuiven met geld

Daarnaast zijn er ook tal van kleinere crypto’s, die worden ingezet in een totaal andere tak van sport: day-traden. Normaliter is bij day-trading de markt met investeerders dusdanig groot dat één enkele beweging de markt niet kan beïnvloeden (tenzij je achternaam Musk is). Bij crypto is dit niet aan de orde. Sterker nog, via Reddit- en Telegram-chats worden vaak vooraf afgesproken zogeheten pump-and-dumps georganiseerd met duizenden deelnemers tegelijk.

In plaats van de waarde van een aandeel te bepalen door de vraag in de markt en de resultaten van dat bedrijf, is dit meer een soort rood of zwart spelen in een casino, al houd je daar dan tenminste wel een avondje plezier aan over. Vaak zijn de organisatoren achter een pump-and-dump al veel eerder van tevoren ingestapt, zodat zij de maximale groei van de crypto kunnen uitputten. Zodra dan de dump plaatsvindt, verliest de coin niet alleen zijn marktwaarde, maar zijn er ook voldoende investeerders die te laat verkopen. Het is dan ook niet zo dat er meer geld in het laadje komt, maar puur dat het geld van de ene hand naar de andere hand verschuift (met de nodige tussentijdse transactiekosten en scams).

Dat is geen strategie van investeren maar doodordinair geld afpakken van slechte gokkers, veelal jongeren. Als er toch 1.000 mensen zijn die allemaal €1 inleggen, en er is één iemand die zegt ‘nu moet je kopen en nu moet je verkopen’, dan vindt er geen creatie van waarde plaats, maar een verschuiving van de waarde. Er wordt niks gecreëerd, er wordt enkel geschoven. Helaas zijn het er niet maar duizend en helaas gaat het niet om maar €1.

De slotsom is dan ook dat er 999 verliezers zijn die allemaal zullen zeggen dat het een gokje waard was en dat het toch maar een kleine inleg was. Die ene winnaar keert echter weer terug naar Instagram en TikTok om een nieuwe groep jongeren te ‘inspireren’ met dure auto’s en mooie villa’s. Zodra deze groep is gevonden, nemen ze wederom deel aan de ‘community’ en pumpen ze de volgende crypto.

Nog meer mis

Is er nog meer mis? Jazeker wel! Lees hier morgen de rest van mijn betoog.

Over de auteur: Bart van Eekelen is oprichter en directeur van e-pickr.

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws binnen je vakgebied? Volg Emerce dan ook op social: LinkedIn, Twitter en Facebook.