Als u contant betaalt, geeft u munten of bankbiljetten aan de verkoper van het product dat u aanschaft. De transactie wordt ter plekke afgerond. Maar het geld moet ergens vandaan komen. Banken bestellen daarom eurobiljetten bij DNB. Waardevervoerders halen die op en brengen ze bij geldautomaten en winkeliers. Zo komen de winkels ook aan hun wisselgeld.

Contant geld kunt u opnemen bij de geldautomaat of bij sommige bankkantoren. In een aantal geldautomaten kun je als consument ook geld afstorten. Dat wordt dan op de bankrekening bijgeschreven. Daarnaast zijn er automaten waar vooral winkeliers geld in afstorten. Waardetransporteurs brengen dat geld naar een geldtelcentrale. Daar wordt gecontroleerd of het echt, schoon en onbeschadigd is. De goedgekeurde biljetten mogen direct via een geldautomaat het betalingsverkeer in. De overige biljetten gaan voor een extra controle naar DNB waar beschadigde en vervuilde biljetten direct worden versnipperd. Zitten er valse biljetten bij? Dan gaan die voor inspectie naar het Nationaal Analyse Centrum. En de biljetten die toch goedgekeurd zijn, worden verpakt zodat ze klaarliggen voor bestellingen van banken.

Bij online betalen of bij pinnen in de winkel gebeurt er veel achter de schermen. Er wordt een keten van berichten en acties door banken en andere partijen in gang gezet, die uiteindelijk resulteren in het bijschrijven of afschrijven van bedragen op de rekening van de koper en verkoper. In die keten vindt er ook een transactie tussen de bank van de verkoper en de bank van de koper plaats. Als banken binnen de EU geld naar elkaar over maken, loopt dat via DNB en andere centrale banken. Daarvoor is een apart betalingssysteem, . Voor die transacties hebben commerciële banken onderpand (‘collateral’) nodig.

Wat doet DNB voor het betalingsverkeer?

De Nederlandsche Bank (DNB) heeft de wettelijke taak om de goede werking van het betalingsverkeer te bevorderen. We zorgen ervoor dat het betalingsverkeer veilig, efficiënt, betrouwbaar en toegankelijk is door ons toezicht, oversight, onze eigen operationele rol in het betalingssysteem, onze chartale taak en onze rol in het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB). DNB ‘oversight’ houdt toezicht op instellingen die betaal- en effectentransacties faciliteren. Ook hebben we speciale aandacht voor weerbaarheid tegen cyber-aanvallen door ons programma TIBER-NL.

Wat we doen voor effectenverkeer

Wist u dat DNB niet alleen een belangrijke rol speelt in het betalingsverkeer, maar ook in het effectenverkeer? Denk aan aandelen, obligaties en andere financiële instrumenten. Als u bijvoorbeeld via uw bank een aandeel of obligatie koopt, dan zijn daar verschillende stappen voor nodig. Dagelijks zijn er namelijk veel aan- en verkopen van verschillende effecten tussen banken en ander financiële instellingen. Die worden allemaal met elkaar verrekend door een zogenaamde ‘central clearing house’. De netto-vordering of schuld van iedere bank wordt dan bij- of afgeschreven bij hun rekening bij DNB. Dit hele proces noemen we clearing. De overdracht van het eigendom van een aandeel of obligatie heet settlement en wordt geregeld door een centraal effectenbewaarbedrijf. De wet die onder andere dit proces regelt, is de Wet Giraal Effectenverkeer.  

DNB Visie Op Betalen 2022 - 2025

29 maart 2022 | 536KB PDF